Professionele ondersteuners van cliënten die te maken hebben (gehad) met afstand en/of die niet opgegroeid zijn in hun biologische gezin en/of cultuur, zijn vakbekwaam in de ondersteuning die zij bieden. Zij doen dit vanuit een bij hun beroep passende houding en werkvorm. Hun handelen begint bij het besef dat obstakels die deze doelgroepen ervaren, veelal hun oorsprong vinden in - en beïnvloed worden door - de levensgebeurtenis gescheiden zijn van ouders na afstand, adoptie, uithuis- of in pleegzorg geplaatst worden. Bijvoorbeeld de ervaren dwang waaronder afstand is gedaan en de specifieke kenmerken van (inter)landelijke adoptie als herkomstmarkering werken vaak door hun latere leven. Vragen waar afstandsouders, geadopteerden en uithuisgeplaatsten mee komen zijn divers, zoals: verlies en rouwproblematiek, het gevoel er niet bij te horen, gevoelens van schuld en schaamte, identiteitsvraagstukken, hechtingsproblemen, (psycho)somatische klachten, relatieproblemen en een verhoogde kans op verslavingsgedrag en depressie.

Professioneel ondersteunen in deze context betekent expliciet werken vanuit het narratief en een bijdrage leveren aan hun functioneren in hun eigen leven, hun omgeving en de samenleving. Professionele ondersteuners in deze context hebben kennis van historische, en maatschappelijke achtergronden van afstand, adoptie, pleegzorg, uithuisplaatsing et cetera. Zij kennen de publieke opinie hierover door de tijd heen. Zij zijn zich bewust van het doorwerken van het doorleven zonder je kind en/of opgroeien in een ander thuis op andere belangrijke levensgebeurtenissen zoals ouderschap, ouder worden en identiteitsontwikkeling. Ook zijn deze ondersteuners zich bewust van hun eigen visie en beelden met betrekking tot afstand, adoptie en pleegzorg en hebben ze het vermogen om betrokkenen met een andere visie te verstaan en open tegemoet te treden. Een professional die kundig is op het gebied van adoptie en afstand is in staat om:

 - Vanuit een open en bevragende houding te onderzoeken op welke wijze afstand en opgroeien in een ander thuis van invloed is op de ondersteuningsvraag.

– Passende ondersteuning te bieden vanuit een veiligheid, echtheid en bewustwording van patronen.

- Het levensverhaal van de ander als uitgangspunt te nemen voor gesprek en ondersteuning.

- Present en onvoorwaardelijk aanwezig te zijn in de ondersteuning.

- Begrip te tonen voor meerzijdige loyaliteitsprocessen richting kinderen, ouders, adoptieouders en anderen binnen het de systemen.

- Vanuit verschillende invalshoeken te werken, waaronder: systeemgericht en systeembewust werken; lichaamsgerichte technieken; coachen en motiveren, psycho-educatie en het werken met narratieve technieken.

Het belang van verbreding van kennis over de mogelijke gevolgen van afstand en adoptie, pleegzorg en uithuisplaatsing wordt door de professional onderkend en actief ten uitvoer gebracht in de naaste cirkel van geïnteresseerden en/of medeprofessionals.

Leeruitkomst 1 De professional als gespreksvaardige ondersteuner met een systeembewuste en presente houding

Je biedt professionele ondersteuning aan mensen met een achtergrond van afstand, adoptie en/of uithuisplaatsing. Het narratief van de ander is jouw vertrekpunt. Je herkent en erkent de relatie tussen een ondersteuningsvraag en afstand- en adoptiegerelateerde problematiek. Hierbij begeleid je bijvoorbeeld (maar niet uitsluitend) vragen met betrekking tot identiteitsvorming, zingeving, ervaren trauma, verlies, relatievorming en loyaliteit. Je hebt hierbij oog voor het volledige systeem van de cliënt (denk aan ouders, pleeg/adoptieouders, bloedverwante en verworven familie et cetera). Je werkwijze past bij de code en werkwijze uit jouw vakgebied, waarbij je altijd werkt vanuit een houding van echtheid en acceptatie, presentie en systeembewustzijn. Je bent je bewust van meerzijdige partijdigheid, stelt open en niet-veroordelende  vragen en beweegt mee op wat nodig is om het narratief van de cliënt een plek te geven, te (re)construeren en zo te werken aan kwaliteit van leven. Je beschikt hiertoe over een ontwikkelde kennisbasis over onder andere:

• migratie- verplaatstingsgerelateerde, sociaal-psychologische, maatschappelijke en fysieke effecten van afstand, adoptie, pleegzorg en uithuisplaatsing
• identiteitsvorming
• intergenerationele invloed
• loyaliteitsprocessen
• trauma (vroegkinderlijk en verworven)
• lichaamsgerichte en andere non-verbale begeleidingsmethoden
• Procedurele last en strijd van ouders bij afstand en uithuisplaatsing.

Je beschikt over onder andere de volgende vaardigheden:

• narratief werken
• coachingstechnieken
• systemisch werken
• motiverende gespreksvoering
• gespreksvoering bij taboe-onderwerpen
• rouw- en verliesverwerking

Ook ben je je bewust van je eigen professionele grenzen en heb je zicht op gespecialiseerde samenwerkingspartners vanuit jouw werkveld.

Leeruitkomst 2 De professional als kennis(uit)drager over uithuisplaatsing, pleegzorg, afstand en adoptie

Je (h)erkent de urgentie om kennis over niet opgroeien bij bloedverwanten te vergroten onder jouw vakgenoten en/of samenwerkingspartners en draagt jouw kennis actief over. Je onderzoekt i behoefte hieraan binnen jouw werkcontext en maakt een keuze voor een onderwerp dat relevant is voor het thema. Denk bijvoorbeeld (maar niet uitsluitend) aan:

• verschillen tussen uithuisplaatsing, pleegzorg, (inter)landelijke en interraciale adoptie;
• historische en actuele en wet- en regelgeving en invloed van het maatschappelijk perspectief;
• trauma, identiteitsvorming en levensvraagstukken;
• systeembewust werken;
• narratieve gespreksvoering en bespreken van het levensverhaal.

Je kiest een interactieve en activerende presentatievorm en toont jouw kennis adequaat, en met gevoel voor nuance aan. Je draagt bij aan een verbreding van kennis over professionele ondersteuning van deze doelgroepen en sluit in je presentatie aan bij het kennisniveau en de behoefte van jouw publiek.